කාර්මීකරණ පසුබිම හා සංවර්ධනය

ශ්‍රී ලංකාවේ කාර්මික ප්‍රතිපත්තිය බලයට පත් වු සෑම රජයක් තුළම පවතින දේශපාලන පක්ෂවල ආර්ථික මතවාද හා සමකාලීනව පැවැතියා වු ජාත්‍යන්තර පරිසරය සමඟ දෝලනය වන්නට වීය. එය ආවෘත හා විවෘත වෙළඳ ප්‍රතිපත්ති යටතේ පුළුල් රාජ්‍ය මැදිහත්වීම සහ නිදහස් වෙළඳ ප්‍රතිපත්තීන් ලෙස ක්‍රියාත්මක වු අතර ශ්‍රී ලංකාවේ සංවර්ධන ක්‍රියාවලියෙහි බලගැන්වෙන ප්‍රබල උපකරණයක් සහ උපාය මාර්ගයක් ලෙස හඳුනාගත හැකිවේ. ශ්‍රී ලංකාව තුළ බල පවත්වමින් තිබෙන ප්‍රාදේශීය අසමානතා පිළිබඳ ගැටළුව දැඩි සංවර්ධන අභියෝගයක් ලෙස අවකාශීයව ව්‍යාප්ත පැවැති අවධියක එයට ප්‍රබල විසඳුමක් ලෙස “කර්මාන්ත විකේන්ද්‍රණය” හඳුනාගනු ලැබුයේ මෙකී පදනම තුළිනි. රටෙහි ආර්ථික කේන්ද්‍රස්ථානයන් සහ ප්‍රාදේශීය මට්ටම් අතර පවතින දැඩි විෂමතාවය දුරලීම මෙහි මුඛ්‍ය අරමුණු වු අතර ඒ සඳහා විවිධාංගීකරණයකින් යුක්ත වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කරන්නට වීය.
 

වර්ෂ 1977 බලයට පත් එක්සත් ජාතික පක්ෂ රජය මුල් කාලීන මෙරට පැවැති දේශපාලනික මතවාදයට ප්‍රතිවිරුද්ධව ගමන් කරමින් ලංකාව තුළ පු`ළුල් කාර්මික සංවර්ධනයක් ආරම්භ කිරීමට කටයුතු කළ අතර එය මෙම ක්‍රියාදාමයෙහි හැරවුම් ලක්ෂය ලෙස හඳුනාගත හැකිවේ. එනම්, යථාර්ථවාදීව ක්‍රියාත්මක කළ හැකි විකල්පයක් නොමැති එකම සංවර්ධන විසඳුම “නිදහස් වෙළඳ ප්‍රතිපත්තිය”  ලෙස හඳුනාගැනීමයි. වර්තමානය වනවිට ද යථාර්ථයක් ලෙස එහි ක්‍රියාකාරීත්වය හඳුනාගත හැකිය.
 

1977 ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ යටතේ සිදුකළ දැඩි කාර්මික ප්‍රතිපත්තිමය වෙනස යටතේ අපනයන වෙළඳපොළ කෙරෙහි දැඩි අවධානයක් යොමු කළ අතර එහිදී පුද්ගලික අංශයට ප්‍රමුඛස්ථානයක් ලබාදීමට කටයුතු කරනු ලැබීය. එහිදී පරිපාලනමය ගැටලු හා ප්‍රමාදවීම් මඟ හරවා විදේශීය ආයෝජන දිරි ගැන්වීමක් මෙහිදී සිදුකළ අතර මෙහි ප්‍රධාන අරමුණ වුයේ විවෘත ආර්ථිකය පදනම් කොටගත් කාර්මීකරණයක් තුළින් සීඝ්‍ර ආර්ථික වර්ධනයක් ලබාගැනීමයි. රාජ්‍ය ඒකාධිකාරිය අඩු කරමින් එම අවස්ථාවන් පුද්ගලික අංශයට සලසාදීමට කටයුතු කිරීම තුළින් දේශීය කර්මාන්තශාලාවල තරඟකාරීත්වය ඉහළ නැංවීම සඳහා බදු ආරක්ෂා අනුක්‍රමණයන් අඩු කිරීමක් ද සිදුකරන ලදී. එසේම රජය විසින් “1978 දී මහ කොළඹ ආර්ථික කොමිසම” පිහිටුවීමට කටයුතු කළ අතර ඒ ඔස්සේ කාර්මික ජනපදයන් බිහිකොට කර්මාන්ත ස්ථාපිත කිරීමට කටයුතු කරනු ලැබීය. එය 1992 දී ශ්‍රී ලංකාවේ ආයෝජන ව්‍යවසාය තත්ත්වයන් දිවයින පුරා පිහිටුවීමේ බලතල සහිතව “ශ්‍රී ලංකා ආයෝජන මණ්ඩලය” වශයෙන් ප්‍රතිව්‍යුහගත කරන ලදී.
 

මහ කොළඹ ආර්ථික කොමිසම යටතේ 1978 දී ප්‍රථම අපනයන සැකසුම් කලාපය කටුනායක, බියගම සහ කොග්ගල යන ප්‍රදේශවල ස්ථාපිත කරනු ලැබීය. රජය ලබාදුන් සහන පැකේජය ඔස්සේ කාර්මික අංශයෙහි ක්‍රියාකාරීත්වය සැලකිය යුතු මට්ටමකින් ඉහළ නැංවීම රජය අපේක්ෂා කළ අතර 1980 දී එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස රාජ්‍ය අංශයේ පැවැති කර්මාන්ත පෞද්ගලීකරණය කිරීමක් ද, එසේම 1990 සිට කර්මාන්ත ස්ථානගත කිරීම සහ විමධ්‍යගත කිරීම සඳහා ද රජය විසින් විශේෂ අවධානයක් යොමු කරන ලදී. ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාදේශීය අසමානතාවය, ආර්ථික අසමානතාවය රටෙහි අපේක්ෂිත සංවර්ධනය කරා ළඟාවීමට බාධාවක් ලෙස හඳුනාගැනීම මෙයට හේතුව වීය. දුෂ්කර ප්‍රදේශයන්හි ආයෝජනය කරන්නවුන් සඳහා විශේෂ දිරිගැන්වීම් මේ යටතේ ලබාදීමට රජය කටයුතු කළ අතර ඇඟලුම් කම්හල් 200ක වැඩපිළිවෙළ හා කර්මාන්තපුර/උද්‍යාන වැනි වැඩපිළිවෙළවල් ආදිය මේ සඳහා රජය ගත් ප්‍රධාන ප්‍රතිපත්තීන් ලෙස හඳුනාගත හැකිය.
 

1994දී බලයට පත් ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂ ආණ්ඩුව තුළද මුල් කාලීනමය කාර්මික ප්‍රතිපත්තීන් අනුගමනය කිරීමක් දක්නට ලැබුණු අතර එහිදී අපනයනය පෙරදැරි කරගත් කාර්මීකරණ ප්‍රතිපත්තිය ඉදිරියට පවත්වාගෙන යමින් එම කර්මාන්තවල තාක්ෂණය සහ ඵලදායිතාවය වැඩි දියුණු කිරීමට කටයුතු කරනු ලැබිණි. විදේශීය ආයෝජන ප්‍රවර්ධනය පිළිබඳව මෙහිදී රජය තම අවධානය යොමු කරනු ලැබු අතර පුද්ගලික අංශයේ මැදිහත්වීම සහිත අපනයනය පෙරදැරි කරගත් කර්මාන්තවලට ප්‍රමුඛතාවයක් ලබාදෙන කාර්මික ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයක් 1995 දී ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලැබිණි. 
 

1996දී  “ඵලදායිතාවය සහ තරඟකාරීත්වය ඉහළ නැංවීම සඳහා උසස් තාක්ෂණය උපයෝගී කරගත්නා ආයෝජකයින්ට ආකර්ෂණීය බඳු සහන ආනයන, බඳු සහන සහිත දිරිගැන්වීම් මාලාවක් රජය විසින් අය-වැය මඟින් ප්‍රකාශයට පත් කරනුයේ ද මෙය හේතු කොටගෙනයි.” (නිදහස් ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික ප්‍රගතිය, 1998.) මෙම දිරිගැන්වීම මුල් කාලයේ මහා පරිමාණයේ කර්මාන්තකරුවන්ට සීමා වුව ද, පසු කාලීනව මධ්‍යම හා කුඩා පරිමාණයේ කර්මාන්තකරුවන්ට ලබාදීමට කටයුතු කරනු ලැබීය. “කෙසේ වෙතත් අපනයන ප්‍රවර්ධන කලාප තුනකින් ආරම්භ වු එම නිෂ්පාදන ක්‍රමෝපාය තවදුරටත් ප්‍රවර්ධනයෙන් දිවයිනේ බොහෝ ප්‍රදේශ නියෝජනය වන පරිදි එම කලාප සංඛ්‍යාව 12 දක්වා වැඩි කිරීම අනුව මහනුවර දිස්ත්‍රික්කයේ කුණ්ඩසාලේ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කයේ මීරිගම, වතුපිටිවල හා මල්වත්ත යන ස්ථානවල හා කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයේ සීතාවක ද, නව කලාප පිහිටුවීම ආදිය (සරත්, 2008, 234 පිටුව.) පිළිබඳව අඳහස් දක්වා ඇත.” මෙලෙස ඉදි කරන ලද කාර්මික කලාපයන් සමස්ත සමාජයේ ආර්ථික සංවර්ධන ක්‍රමෝපායක් වශයෙන්, මෙන්ම ආර්ථික ලිහිල්කරණ ක්‍රියාවලියේ තුළ ද, ප්‍රමුඛ ලෙස ස්ථාපිත වු ඒවා වශයෙන් හඳුනාගනු ලැබු අතර මේවායේ සාර්ථකත්වය කොතෙක් දුරට බලපැවැත්වී ඇද්දැයි සාකච්ඡා කිරීම වර්තමානයේ දැඩි අවශ්‍යතාවයක් වශයෙන් හඳුනාගත හැකිය. මාගේ ස්වාධීන නිබන්ධනය තුළින් සීතාවක කාර්මික ජනපදය නිසාවෙන් ඒ අවට ප්‍රදේශය තුළ ප්‍රාදේශීය සංවර්ධනය කොතෙක් දුරට සිදුවී ඇද්දැයි යන්නට පූර්ණ අවධානයක් යොමු කරනු ලබන අතර සමස්ත කාර්මික ජනපදයන් පිළිබඳවම අවධානයක් යොමු කිරීමට අරමුණු නොවේ.
 

ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ නාමාවලිය
 

ග්‍රන්ථ:
 

වික්‍රමසිංහ, වයි.එම්. (2009). සංවර්ධන ව්‍යාපෘති හඳුනා ගැනීම හා සැළසුම් කිරීම, කතෘ ප්‍රකාශනයකි. සිරපුර ප්‍රින්ටර්ස්, 174 , රජමහා විහාරය පාර, කෝට්ටේ.
 

සෙනවිරත්න, ඉන්ද්‍රජිත්. (2000). 21 වන සියවසයේ ශ්‍රී ලංකාව හා සංවර්ධනය, සෙවන් ග්‍රැෆෝස්, නො 845/12,  දොඩම්ගහහේන, ගොතටුව.
 

සඟරා හා ලේඛන:
 

ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය නිර්බාධීකරණය හා සංවර්ධනය, ඕ.ජී. දයාරත්න-බණ්ඩා, ජේ.එම්. ආනන්ද ජයවික්‍රම, අනෝමා අභයරත්න. එම්.බී. රණතිලක (සංස්.), (2008). පාත්ෆයින්ඩර් පදනමේ ප්‍රකාශනයකි.
 

නිදහස් ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික ප්‍රගතිය,  (1998). ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව, කොළඹ.
පස් අවුරුදු සැලැස්ම 1972-1976, (1971).  ලංකාවේ ක්‍රම සම්පාදන හා රැකී රක්ෂා අමාත්‍යාංශය.
 

සමාජ විමසුම: අංක 01, ශාන්ති නන්දන විජේසිංහ, සමාජ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව, පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලය, පේරාදෙණිය.